Verreweg de meeste mensen gaan dood van hart- en vaatziekten, of van kanker. Maar niet de mensen met autisme. Zij overlijden in de eerste plaats door zelfmoord of door epilepsie, leert een analyse door Zweedse neurologen. Mensen met autismespectrumstoornissen leven dan ook minder lang dan gemiddeld: ze overlijden zo'n twaalf tot dertig jaar vroeger dan de rest van de bevolking, volgens Tatja Hirvikoski en Sven Bölte van het Karolinska-instituut in Uppsala.
De onderzoekers baseren hun conclusies op gegevens van de Zweedse statistische dienst, die van alle inwoners van het land zeer gedetailleerd bijhoudt wat er in hun leven gebeurt, inclusief hun medische geschiedenis en doodsoorzaak. De wetenschappers zetten de gegevens van 27.000 Zweden met autisme af ­tegen die van 2,5 miljoen Zweden zonder autisme, en stelden vast dat de eersten gemiddeld achttien jaar vroeger sterven dan de tweeden.

Voor een deel komt dat doordat autisme soms is gelinkt aan een syndroom, dat ook een zwakke lichamelijke gezondheid inhoudt. Autisme kan bijvoorbeeld gepaard gaan met epilepsie, en de onderzoekers zagen inderdaad dat deze aandoening bij mensen met autisme én een verstandelijke beperking de lijst van doodsoor­zaken aanvoert.
Maar ook mensen met een vorm van autisme zonder bijbehorende lichamelijke afwijkingen overlijden vroegtijdig. Zeker wanneer ze ook een leerstoornis hebben, ligt hun levensverwachting laag: zo'n dertig jaar beneden het gemiddelde. Vooral vrouwen met autisme en een verstandelijke beperking lopen een groot risico om hun veertigste verjaardag niet te halen. 'Dit is een bijzonder kwetsbare groep, kwetsbaarder nog dan mannen', zegt Tatja Hirvikoski.

Asperger
Maar ook bij autisme zonder verstandelijke achterstand (denk bijvoorbeeld aan mensen met het ­aspergersyndroom) is de levensverwachting nog steeds benedengemiddeld. Zij overlijden gemiddeld twaalf jaar eerder.
Hoe komt het dat mensen met autisme voortijdig overlijden? Daar is niet in alle gevallen een antwoord op te geven. Maar voor de groep hoogbegaafde mensen met autisme wel: het zelfmoordcijfer onder hen is negen keer hoger dan bij de gemiddelde bevolking.

Mensen met autisme hebben soms tegelijkertijd psychiatrische problemen, legt Hirvikoski uit, waardoor ze verhoogd vatbaar zijn voor suïcidale gedachten. Maar ze missen in de eerste plaats een sociaal netwerk om op terug te vallen en roepen door hun gebrek aan sociale vaardigheden niet gauw hulp in als ze met zelfmoordgedachten rondlopen, of ketsen de aangeboden hulp af.

Gemiddeld was de levensverwachting van Zweden met autisme in het onderzoek 54 jaar, terwijl die voor de andere onderzochte Zweden 70 jaar bedroeg. Autisme met verstandelijke beperking gaf een levensverwachting van slechts 40 jaar; autisme zonder verstandelijke beperking een van 58 jaar.

De resultaten zijn gepubliceerd in het British Journal of Psychiatry.
Wie vragen heeft over zelfdoding, kan terecht op de zelfmoordlijn via het verkorte nummer 1813 of op www.zelfmoord1813.be.

Bron: De Standaard 22 Maart 2016