In het onderzoek moeten werknemers die willen stoppen met roken eerst een training volgen van zeven weken. Na afloop krijgen ze alvast een cadeabon ter waarde van 50 euro. Dat bedrag kan oplopen tot 350 euro voor wie alle fases met succes doorlopen heeft. Het onderzoek wordt gefinancierd door de Nederlandse organisatie KWF Kankerbestrijding. Projectleider Onno Van Schayck hoopt dat het zal werken. “Er roken steeds minder mensen, maar het is niet altijd makkelijk om die rokers te bereiken. Daarom zijn we steeds op zoek naar de beste manier om dat te doen. We richten ons vooral op rokers die krap bij kas zitten, omdat zij vatbaarder zijn voor beloningen. In Schotland had gelijkaardig onderzoek bij zwangere vrouwen uit lagere klassen al positieve resultaten. Door de beloningen waren ze gemotiveerder om te stoppen. Ook in Amerika is een dergelijk onderzoek al gebeurd en bleek het geslaagd.”
De roker krijgt dus vijftig euro per doorloopte fase. Is dat wel genoeg? Van Schayck schat van wel.
“We hebben er bewust voor gekozen niet al het geld in een keer te geven. Je moet er ook rekening mee houden dat het gaat om mensen voor wie vijftig euro een groot verschil kan maken.”

Effectief of niet?
An Coenen, psychologe en tabacologe bij het ZOL in Genk, is ervan overtuigd dat belonen werkt. “Positieve psychologie is altijd beter dan negatieve psychologie. De foto's die nu op sigarettenpakjes staan, hebben ook maar even gewerkt. In het begin schrokken mensen daarvan, maar nu is iedereen het al gewend. Dus ik denk dat een positieve benadering beter is.

Daarnaast is het goed dat de beloningen over een langere periode gespreid worden. Wanneer alle beloningen zijn uitgedeeld, is het 'niet meer roken' al een gewoonte geworden. Dat maakt de kans op hervallen kleiner.”
Lien Hubrechts van Logo vzw, een organisatie die in opdracht van de Vlaamse overheid op lokaal niveau gezondheidsdoelstellingen helpt verwezenlijken, denkt echter dat stoppen met roken op een andere manier bereikt moet worden. “Onze ervaring is dat je door een lokmiddel niet per se gemakkelijker stopt met roken. Dat heeft eerder met gedragsveranderingen te maken. Wanneer je niet gemotiveerd bent om te stoppen, dan zal dat met een beloning ook niet lukken.”

Rookbeleid
Belgische bedrijven besteden stilaan meer en meer aandacht aan het rookbeleid en de begeleiding van werknemers. “Wij stimuleren bedrijven om hun rookbeleid te verfijnen en te kijken wat ze voor hun werknemers kunnen doen”, zegt Stefaan Hendrickx van het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie (VIGeZ). “Zo kunnen ze bijvoorbeeld een tabacoloog in dienst nemen die de rokende werknemers helpt te stoppen. Of ze kunnen eventuele medicatie terugbetalen. We merken de laatste tijd dat bedrijven een goed antirookbeleid steeds belangrijker vinden.”
Ook Belgische bedrijven kunnen zich opgeven om mee te doen aan het onderzoek uit Maastricht. “We zijn vooral op zoek naar bedrijven waar aan handenarbeid wordt gedaan, de zogenaamde Blue Collar bedrijven”, besluit Van Schayck.
Bedrijven kunnen zich aanmelden via catch@maastrichtuniversity.nl.

Bron: Het Belang van Limburg 1 April 2016